Het Joodse bruidje geldt als een van de mooiste werken van Rembrandt. Een ontroerende schildering van de tederheid tussen twee geliefden. Zo zou het altijd tussen de mensen moeten zijn, wordt wel gezegd. Zo liefdevol als tussen een bruid en bruidegom. Een bruiloft als beeld van de ideale wereld.
Johannes vertelt in zijn evangelie over een bruiloft in Kana waar Jezus en zijn volgelingen bij zijn (Joh 2). En ook zijn moeder Maria is er. Een prachtig feest waar gezongen en gedronken wordt.
Maar aan elk feest komt een eind. ‘Ze hebben geen wijn meer’, vertelt Maria.
Slechts één zinnetje, maar wel dodelijk: ‘ze hebben geen wijn meer’. Met die paar woorden vertelt Maria precies hoe het mensen kan vergaan. Wat ooit prachtig was, kan verwateren. Als sleur in de plaats komt van hartstocht, als mensen elkaar niet meer weten te verrassen. Dan is de sjeu er af.
Dat kan een mens persoonlijk gebeuren, maar ook een hele samenleving. Wat in het verleden is opgebouwd – democratie, godsdienstvrijheid, respect voor minderheden – kan versloffen en zo’n verval kan sneller gaan dan je misschien denkt.
Dan gebeurt wat die mensen in Kana overkwam: ze dachten een gaaf feest te hebben en ze dachten dat er nooit een einde aan het geluk en de vrolijkheid zou komen, maar opeens is het voorbij. De vreugde is weggelekt uit het leven. De wijn is op.
De grote vraag is dan: wat of wie kan helpen, als het leven in zo’n benauwde situatie is terechtgekomen; als geluk plaats heeft moeten maken voor frustratie, als vrijheid en democratie opeens onder druk komen te staan of zelfs dreigen te verdwijnen. Is er iemand die kan helpen het leven weer als een feest te ontdekken?
Johannes wijst in zijn verhaal naar Jezus van Nazaret. Bij hem moet je wezen. Hij kan er voor zorgen dat de wijn weer gaat stromen en het leven weer een feest wordt. Hoe hij dat doet? Geen tovenarij in ieder geval. Maak er geen plat journaal-item van; maar lees het als pure poëzie. Een dichterlijk verhaal waarin je, als je goed luistert, een prachtige boodschap kunt horen.
Het is heel eenvoudig wat Jezus doet. Hij zegt: vul de vaten met water. Niks bijzonders, gewoon water, en ga dan opnieuw proeven. Het is een kwestie van proeven! Hij leert de mensen anders te proeven dan ze gewend waren. Opnieuw het leven proeven, en dan ontdekken hoe waardevol de dingen zijn die jij zo gewoon bent gaan vinden.
En dan is er weer wijn in Kana. En niet zo’n klein beetje ook. 6 volle vaten! Met elkaar zo’n 700 liter wijn; genoeg om heel Kana plat te krijgen. Feest!
Ik heb dit verhaal van Jezus op de bruiloft te Kana als eerste van zijn tekenen verteld, zegt Johannes. Want dit is nou precies wat Jezus zijn hele leven heeft gedaan. Hij zorgt er voor dat het leven weer gaat vonkelen als de beste rode wijn. Het begint opnieuw.
Als je maar doet wat Jezus zegt, voegt Maria als een echte moeder daar aan toe. Je moet dus wel het hele verhaal over Jezus lezen. Om het leven te leren proeven. Om de waarde te ontdekken van gewone zaken als fatsoen en democratie. Dan wordt verslofte liefde weer een feest. Dan gaat water vonkelen als wijn.