‘Sluit uw deur achter u’, zegt Thomas tegen de jonge kloosterlingen in De Navolging van Christus (I, 20). Thomas blijkt niet veel op te hebben met de buitenwereld. Bijzondere mensen die we kennen uit de geschiedenis probeerden juist het contact met de wereld en de mensen zoveel mogelijk te vermijden. Wil je jezelf als mens ontwikkelen dan moet je niet naar buiten de wereld in, maar naar binnen je hart in. Je innerlijk is het belangrijkst. Daar valt de beslissing over wie en wat jij bent.
Thomas haalt de oude denker Seneca aan die ooit zei: ‘Zo vaak ik onder de mensen ben geweest, ben ik minder mens teruggekomen’. De invloed van de meeste mensen op jou is niet goed. Ga daarom niet mee in het geklets en de vele dingen die de mensen belangrijk vinden. Voor jouw menswording is het nodig dat je op jezelf bent en rust vindt. Je moet jezelf en je verlangens afbreken om stilte en rust te vinden.
Het doet denken aan woorden van de Spreukendichter: ‘Wie zijn geest beheerst, is sterker dan wie een stad inneemt’ (Spr. 16,32, Naardense Bijbel). Om tot jezelf te komen moet je jezelf eerst overwinnen. En dat is het zwaarste gevecht dat een mens kan leveren. Het is de strijd om op jezelf te kunnen staan en aan jezelf te werken. Dat is meer waard dan een hele stad veroveren.
Houd je dus verre van de mensen en hun praatjes. Keer je naar binnen en sluit het geraas van de wereld (tumultus mundi) buiten. Let maar eens op: de mensen die in deze wereld het populairst zijn, de politici die de meeste stemmen krijgen, hebben meestal een teveel aan zelfvertrouwen. Zij blazen zichzelf op en roepen van alles wat de mensen graag willen horen. Daarmee kun je wellicht de wereld inpalmen, maar verlies je jezelf.
De houding die Thomas aanbeveelt noemt hij ‘compunctio’. Dat is eigenlijk een combinatie van verschillende instellingen, zoals: nederigheid, berouw, verootmoediging. Dat moet je zoeken, zegt Thomas. Het is afzien van ambities en pretenties, afzien van populariteit bij de mensen, in de wetenschap dat je daarin het echte geluk niet zult vinden.
Compunctio is de concentratie op je innerlijke zelf.