Overdenkingen

Amancay

In de rotsachtige grond van Patagonië, het ruige zuiden van Argentinië, groeit en bloeit een prachtige bloem. Amancay is haar naam. Zij groeit in de bergen en in de vlakte, tussen stenen en struiken. Het geeft een pracht van kleuren: geel, rood en oranje, waardoor de onherbergzame wildernis tot leven komt. Elke keer als je de amancay ziet, ben je verbaasd. Hoe kan zo’n tere en kwetsbare bloem in dit oord overleven? De volken die vanouds deze streken bewonen vertellen een verhaal als antwoord op die vraag.

In een van de dorpen in dit gebied wonen een jongen en een meisje. Ze zijn verliefd op elkaar. Het meisje heet Amancay. Dan breekt er een ernstige ziekte uit die de stam dreigt uit te roeien. Ook de jongen wordt ziek en ligt met hoge koorts op bed. In het dorp is een oude vrouw die alles weet over ziekten. Zij zegt het meisje dat er maar één manier is om haar vriend te redden. De jongen zal een drankje moeten innemen dat is bereid uit de bladeren van een speciale plant. Die plant is te vinden hoog in de bergen van de Andes.

Amancay houdt zoveel van haar vriend dat zij zonder aarzelen de gevaarlijke tocht de bergen in onderneemt. Zij vindt de plant en begint de afdaling terug naar haar dorp. Halverwege de terugtocht bemerkt zij echter opeens een donkere schaduw die zich dreigend over haar uitstrekt. Het is de koning van de bergen, de Condor. De reusachtige roofvogel eist dat zij hem de plant geeft. Amancay weigert. De plant is de enige kans op redding voor haar vriend. Maar de Condor laat haar niet gaan. Hij wil de plant — of het hart van Amancay.

Het meisje staat een moment als versteend van angst, maar dan kijkt ze de roofvogel aan en zegt: “je krijgt mijn hart als je me toestaat eerst de plant naar het dorp te brengen zodat mijn vriend kan genezen”. Als de Condor haar toestemming heeft gegeven, gaat het meisje snel naar het dorp. Haar vriend wordt gered van de dood. Zij zelf keert terug naar de bergen om haar belofte in te lossen. De grote vogel grijpt met zijn klauwen het hart van Amancay en vliegt ermee naar zijn nest hoog in de bergen.

De amancay

Druppels bloed vallen uit het hart en komen op de harde, droge grond terecht. En op elke plaats waar een bloeddruppel van Amancay’s hart valt, groeit na verloop van tijd een schitterende bloem, een bloem met een gouden kleur. Het volk dat in die streken woont, heeft die bloem de naam van het meisje gegeven: Amancay. Elke bloem is een herinnering aan haar en aan haar liefde.

Steeds als je een Amancay ziet, denk je: hoe kan een bloem die zo teer is, groeien en bloeien in dit harde gebied? Steeds als je een mens ziet, denk je: hoe kan een mens, die zo kwetsbaar is, leven in deze meedogenloze wereld?
De volken van Patagonië hadden het begrepen en vertelden hun antwoord op die vraag. Het leven is mogelijk als er mensen zijn die zich voor anderen willen wegcijferen. Voor mij geen leven zonder de belangeloze liefde van een ander. En voor andere mensen geen geluk, als ik niet tot hetzelfde bereid ben.